Afazi (Edinilmiş Dil Bozukluğu)
Afazi
Afazi, beynimizin dille ilgili alanlarında oluşan hasarlardan kaynaklanan, edinilmiş bir dil bozukluğudur. Konuşulan dili anlama, ifade etme, okuma ve yazma becerilerindeki değişik derecelerdeki kayıplarla kendini gösterir. Bu değişik dereceler, beyin hasarının yerine ve şiddetine göre değişmektedir.
Afazinin Nedenleri
- Vasküler Olaylar: Beyin bölgelerine kan akışında azalma ya da beyinde anormal kanlanma gerçekleşmesi (inme)
- Kafa Travmaları: Beyin dokusunda fiziksel hasar
- Enfeksiyonlar: Beyin dokusunu etkileyen enfeksiyöz süreçler
- Beyin Tümörleri: Dil alanlarını etkileyen tümöral oluşumlar
- Demiyelinizan Lezyonlar: Sinir liflerinin koruyucu tabakasının hasara uğraması
- Dejeneratif Süreçler: Yaşla birlikte görülen beyin dokusu dejenerasyonu
- Migren: Şiddetli migren atakları
- Epilepsi: Epileptik nöbetlerin neden olduğu hasarlar
Afazinin Etki Alanları
Konuşma ve İfade
Düşünceleri sözlü olarak ifade etme becerisinde kayıplar
Anlama
Konuşulan dili anlama ve işlemleme becerilerinde bozukluklar
Okuma
Yazılı metinleri okuma ve anlama kapasitesinde azalmalar
Yazma
Düşünceleri yazılı olarak ifade etme becerisinde kayıplar
Dil ve Konuşma Terapistinin Rolü
DKT'ler afazisi olan kişilerin tarama, değerlendirme, tanı ve tedavisinde merkezi bir rol oynamaktadır. Kültürel ve dilsel olarak kapsamlı bir dil ve iletişim değerlendirmesi yapmak sorumluluklarının temelini oluşturur.
Temel Sorumluluklar:
- Afazinin varlığını veya yokluğunu teşhis etmek
- Diğer koşulları dışlamak ve kapsamlı hizmetlere erişimi kolaylaştırmak
- Diğer uzmanlara yönlendirmek
- Kişi odaklı terapi planları geliştirmek
- Terapi sağlamak ve ilerlemeyi kaydetmek
- Danışan yakınları ile işbirliği içinde çalışmak
- Afazili kişi ile kurulan iletişimle ilgili konularda danışmanlık yapmak
- Kişinin topluma katılımını kolaylaştırmak
İşbirlikçi Ekip Çalışması:
Hekimler, hemşireler, danışan yöneticileri, nöropsikologlar, psikologlar, fizyoterapistler, odyologlar ve danışan ile ailelerini kapsayan işbirlikçi ekibin ayrılmaz bir üyesi olarak hizmet ederler.
Önemli Not: Afazi, beyin hasarının yerine ve şiddetine göre farklı derecelerde ortaya çıkar. Her birey için özelleştirilmiş değerlendirme ve terapi yaklaşımları gereklidir.