Gecikmiş Dil ve Konuşma
Gecikmiş Dil ve Konuşma
Gecikmiş konuşma, başka herhangi bir bilişsel veya motor alanda gelişimsel gecikmeler olmadan dilin gelişiminde gecikmedir. Gecikmiş konuşma, dil gelişim normları yaş beklentilerinin altında olduğunda teşhis edilir. Geç konuşma, yalnızca ifade edici dil gecikmeleri veya hem ifade edici hem alıcı dil gecikmeleri şeklinde ortaya çıkabilir.
Geç konuşan çocukların, yaşları ilerledikçe dil ve okuma yazma becerilerinin gelişimi riski altında olabilir. Alıcı ve ifade edici dil gecikmeleri olan geç konuşanlar, anlama becerileri normal aralıktaki geç konuşan çocuklardan daha kötü sonuçlar için risk altındadır.
Gecikmiş konuşma, özgül dil bozukluğu, sosyal iletişim bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, öğrenme bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, zihinsel engel veya diğer gelişimsel bozukluklar gibi durumların erken veya ikincil bir bozukluk belirtisi olabilir. Ayırıcı bir tanı koymak için, bilişsel, iletişimsel, duyusal ve motor becerilerin gelişimini izlemek önemlidir.
Değerlendirme Alanları
Değerlendirme sürecinde aşağıdaki alanlar incelenir:
- İletişim İşlevleri: Çıkartılan sesler, kelimeler, mimik, göz teması
- Davranış Düzenlemesi: Talep etme ve protesto etme
- Sosyal Etkileşim: Selamlama ve sosyal rutinler
- Ortak Dikkat: Gösterme ve yorum yapma
- Erken Ses Gelişimi: Ünsüzlerin oranı, erken ve geç gelişen seslerin envanteri
- Kelime Gelişimi: İsimler, zamirler, ilişkisel kelimeler
- Sözdizimi: Konu-fiil ve konu-fiil-nesne cümleleri
- Morfoloji: Gergin belirteçler
- Oyun Davranışları: Sembolik oyun ve sosyal davranış oyunu
- Kitaplara İlgi: Resimlere bakma ve işaret etme
Müdahale Amaçları
- Genel dil gelişimini teşvik etmek
- Günlük iletişimi geliştirmek
- Dil becerilerini bütünleşik bir şekilde ve bağlamda öğretmek
- Ailenin çocuğun gelişimini destekleme yeteneğini geliştirmek
- Her çocuk ve aile için bireysel programlar hazırlamak
Gecikmiş dil sorunu olan küçük çocuklar ve okul öncesi çocuklar için, dil ve konuşma terapisi sorunları düzeltmeye yardımcı olabilir ve gelecekteki okul yaşantısında oluşabilecek zorlukları önleyebilir.