Özgül Dil Bozukluğu
Özgül Dil Bozukluğu (ÖDB)
ÖDB, herhangi bir dilde anlama ve/veya ifade etmekteki eksikliklerden dolayı, dili edinme ve kullanım şekillerinde dilin 5 alanının önemli bir bozukluğunu temsil eder. Dil bozuklukları ömür boyu devam edebilir ve belirtiler zamanla değişebilir.
ÖDB'ye zihinsel engel, gelişimsel gecikme, işitme veya diğer duyusal alanlarda bozukluk, motor işlev bozukluğu gibi farklı tıbbi durumlar eşlik etmediğinde varlığı kabul edilir.
Dilin 5 Temel Alanı
Fonoloji
Ses sistemi ve ses kullanım kuralları
Morfoloji
Kelime yapısı ve biçimsel değişimler
Sözdizimi
Cümle yapısı ve gramer kuralları
Anlambilim
Kelime ve cümle anlamları
Pragmatik
Sosyal bağlamda dil kullanımı
Konuşma ve Yazı Dili İlişkisi
Konuşma dili ile yazı dili arasında güçlü bir ilişki vardır
- Konuşma dili problemi olan çocuklar, okumayı ve yazmayı öğrenmede sık sık zorluk çeker
- Dil bozuklukları genellikle öğrenme güçlüğünden önce teşhis edilir
- Çocuğun akademik performansını sıklıkla etkiler
- Özellikle okuma ve yazma öğrenimi ile ilgili akademik mücadelelerin temelini oluşturur
Not: Genellikle çocuk önce dil bozukluğu tanısı alır, daha sonra öğrenme güçlüğü tespit edilir.
Bozukluğun Özellikleri
Ciddiyet Düzeyi
Günlük yaşamı önemli ölçüde etkiler
Belirli alanlarda zorluklar yaşanır
Minimal etkilenme görülür
Bireysel Farklılıklar
- İşitme seviyesi farklılıkları
- Bilişsel seviye farklılıkları
- Konuşma üretme becerisi farklılıkları
- Diğer bireysel özellikler
Dil Müdahalesinin Amaçları
Genel Dil Gelişimi
Dilin tüm alanlarında ilerleme sağlama
Günlük İletişim
Sosyal etkileşimde başarı artırma
Akademik Erişim
Okul başarısını destekleme
Hedef Seçim Kriterleri:
- • Gelişimsel Uygunluk: Yaş ve gelişim düzeyine uygun hedefler
- • İletişim Etkinliği: Günlük yaşamda kullanılabilir beceriler
- • Akademik Başarı: Okul performansını destekleyici hedefler
- • Sosyal Başarı: Sosyal etkileşimi güçlendirici beceriler
💡 Anahtar Noktalar
• Yaşam Boyu Süreç: Belirtiler zamanla değişir
• Bireysel Yaklaşım: Her kişi farklı ihtiyaçlara sahiptir
• Erken Müdahale: Akademik zorlukları önlemede kritiktir
• Bütünleşik Terapi: Bağlamsal öğrenme esastır