PECS – Picture Exchange Communication System
PECS, konuşma becerisi sınırlı veya olmayan bireylerde iletişim başlatma ve sürdürme becerilerini geliştirmek için tasarlanmış, alternatif ve destekleyici iletişim (ADİ) sistemlerinden biridir. 1985 yılında Andrew Bondy ve Lori Frost tarafından geliştirilmiştir.
PECS'in özgün yanı, iletişimin çocuğun aktif olarak başlattığı bir değişim davranışı üzerinden kurulmasıdır: birey, istediği nesnenin veya eylemin resmini terapiste veya iletişim partnerine vererek iletişim kurar.
PECS'in Temel Aşamaları
Fiziksel değiş-tokuş:
Birey, istediği nesnenin resmini alır ve partnerine vererek iletişim başlatır.
Spontan başlatma:
Görsel kartı bağımsız biçimde bulma, alma ve iletişim partnerine uzatma becerisi pekiştirilir.
Ayrım yapma:
Farklı resimler arasından doğru hedefi seçme öğretilir.
Cümle şeridi kullanımı:
"İstiyorum + [nesne]" gibi basit yapıdaki resimli cümleler oluşturulur.
Soru–cevap biçimi:
"Ne istiyorsun?" gibi sorulara resimle yanıt verme becerisi kazandırılır.
Yorum yapma ve genişletilmiş iletişim:
"Ne görüyorsun?", "Ne duyuyorsun?" gibi yapılandırılmış sorularla iletişim çeşitlendirilir.
PECS'in Temel İlkeleri
- Davranışsal öğretim ilkelerine dayanır (uyaran, tepki, pekiştirme).
- Amaç yalnızca kelime öğretimi değil, iletişim başlatma niyetini geliştirmektir.
- Görsel destek sistemi olarak otizm spektrum bozukluğu, apraksi, afazi, gelişimsel dil bozukluğu ve zihinsel yetersizlik gibi birçok durumda etkilidir.
PECS, bireyin sözel iletişimi desteklemenin ötesinde, iletişim motivasyonunu artıran ve bağımsız etkileşim başlatmayı öğreten bir sistem olarak kabul edilir.